De langverwachte tweedelige documentaire over muziekzender TMF. Die dertig jaar geleden werd gelanceerd, heeft nog voor de première al flink wat stof doen opwaaien. Op 1 mei verschijnt het eerste deel van de docu bij Videoland, onder de nieuwe titel TMF Story. De oorspronkelijke titel TMF Het Echte Verhaal werd in allerijl aangepast. Het project, bedoeld als een eerbetoon aan het invloedrijke muziekplatform, blijkt nu vooral veel oudgedienden boos te hebben gemaakt. Met name oprichter Lex Harding is ontstemd over de manier waarop hij wordt neergezet.
Lex Harding voelt zich misleid door de makers
Lex Harding, de inmiddels 80-jarige oprichter van TMF, heeft geprobeerd zijn medewerking aan de documentaire in te trekken. Volgens e-mails in handen van De Telegraaf is Harding niet te spreken over hoe hij in beeld wordt gebracht. Hij stelt dat hij onterecht wordt gelinkt aan “uitbuiting, ontslag, seksisme en racisme.” Tijdens zijn periode bij TMF, van 1995 tot 1998. Hoewel hij eerder nog akkoord ging met een ruwe versie van de documentaire. Schrok hij zich rot toen hij de definitieve montage zag.
Een schokkende wending in het verhaal
De eerste versie die Harding onder ogen kreeg, omschreef hij als “een beetje saai programma. Veel talking heads, maar er was verder niks mis mee”. Dat veranderde drastisch toen hij later een nieuwe versie kreeg. Daarin kwam hij volgens eigen zeggen ineens naar voren als een seksistische mediamagnaat die meer interesse had in het uiterlijk van vrouwelijke vj’s dan in hun presentatietalent. Dat beeld staat haaks op hoe hij zichzelf ziet en heeft geleid tot felle kritiek van zijn kant richting producent Het Volk en RTL.
Racisme-uitspraken zorgen voor extra ophef
Een andere omstreden scène toont hoe muziekdirecteur Frank Helmink zich racistisch zou hebben uitgelaten toen Sylvana Simons de zender verliet. “Dan zijn we eindelijk van die apenmuziek af,” zou hij volgens de documentaire hebben gezegd. Helmink, tegenwoordig directeur van Buma Cultuur, zegt zich niets van deze uitspraak te kunnen herinneren. De scène roept bij veel kijkers en betrokkenen pijnlijke herinneringen op en zet vraagtekens bij de rol van TMF in het culturele debat van toen.
Harding overweegt juridische stappen, maar ziet er vanaf
In een brief aan oud-medewerkers laat Harding weten zich verraden te voelen. “Duidelijk werd dat we er met boter en suiker ingeluisd worden”, schreef hij. Hoewel hij in eerste instantie dreigde met juridische stappen, besloot hij daar uiteindelijk toch van af te zien. “Wij laten het hierbij, elke verdere stap is alleen maar koren op hun molen, want hoe meer ophef hoe beter voor de kijkcijfers.” De naamswijziging van de documentaire van TMF Het Echte Verhaal naar TMF Story werd alsnog doorgevoerd.
VJ Glaze: ‘Mijn bijdrage wordt verdraaid en misbruikt’
Ook ex-vj Glaze, bekend van het rapprogramma The Pitch, is ontevreden over zijn rol in de documentaire. Hij stelt dat hij is gebruikt om het imago van TMF “wit te wassen”. In een e-mail laat hij weten: “Helaas vond ik dat hetgeen zij maakten geen recht deed aan de nalatenschap van TMF, noch aan mijn eigen bijdrage via The Pitch, dat een sleutelrol speelde in het naar de mainstream brengen van urban culture en muziek.”
Tijdens het interview confronteerde Glaze de makers met het gebrek aan diversiteit in de top van RTL. “Toen werd het stil op de set”, aldus zijn reactie tegenover De Telegraaf. Deze uitspraken zijn uiteindelijk niet in de documentaire terechtgekomen. Glaze vindt het pijnlijk dat juist Lex Harding nu met racisme wordt geassocieerd. “Als je een gesprek over ras wil voeren, laten we dan beginnen met het feit dat Lex Harding de eerste witte mediaman in Nederland was die urban culture en hiphop een stem gaf op nationale televisie.”
RTL en experts reageren: ‘Documentaire is gebalanceerd’
Volgens mediawetenschapper Jaap Kooijman, die vorig jaar nog een boek over TMF publiceerde, is de insteek van de documentaire niet verrassend. “Uiteindelijk draait de docu om het verhaal van de vj’s, en niet om TMF in breder perspectief.” Zijn eigen quotes hebben de eindmontage niet gehaald. RTL zelf zegt in een reactie dat het eindproduct “een gebalanceerd verhaal is geworden over de meest iconische muziekzender die Nederland heeft gekend.”
Producent Het Volk erkent dat er binnen de groep oud-vj’s gemengde gevoelens leven over hun tijd bij de zender. “We hebben besloten ook die geluiden te laten horen, die betrekking hadden op racisme, seksisme en ander grensoverschrijdend gedrag.” Daarmee lijkt de documentaire eerder een katalysator voor discussie dan een nostalgisch eerbetoon.
Denk jij dat deze documentaire TMF recht doet? Laat het ons weten in de reacties op Facebook.
